اگر در خانواده ای با مشکلات خانوادگی که در برقراری ارتباط مشکلاتی دارند، متولد شده باشیم همچنین ممکن است ما هم در برقراری ارتباط با دیگران به مشکل بربخوریم. هرچند متولد شدن در یک چنین خانواده ای بد شانسی بوده باشد، اما وضعیتی نیست که نتواند تغییرش داد.

تقریبا تمام خانواده ها با چالش هایی درگیر هستند و مشکلاتی را تجربه می کنند، با این حال اغلب خانواده ها حس یکپارچگی خانواده و یا شادی را حفظ و یا بازیابی می کنند.

خانواده درمانی / مشاوره خانواده چیست؟

خانواده درمانی یا مشاوره خانواده نوعی از درمان است که برای بکارگیری برای مسائل خاصی طراحی شده که سلامت و عملکرد خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد. می تواند برای کمک به خانواده در طی یک دوره ی سخت، یک گذار حاد، یا مشکلاتی در سلامتی رفتاری یا مغزی در اعضای خانواده، بکار برده شود. خانواده درمانی، مشکلات افراد را در زمینه واحد بزرگتر خانواده می بیند.

فرض چنین درمانی، این است که مشکلات بدون درک روندهای گروه، نمی توانند به طور موفق آمیزی شناخته و حل شوند. روشی که خانواده عمل می کند، چگونگی شکل گیری مشکلاتی که مراجعان با آن روبرو می شوند را تحت تاثیر قرار می دهد و این که فرد چگونه توسط اعضای خانواده مورد تشویق قرار می گیرد یا قدرت عمل از او صلب می شود همگی متاثر از خانواده است.

خانواده درمانی می تواند تمارین و تکنیک هایی از شناخت درمانی، رفتار درمانی، فرد درمانی، یا دیگر گونه های درمان فردی را بکار گیرد. بمانند دیگر گونه های درمان، تکنیک های بکار گرفته شده کاملا مبتنی بر مسائل و مشکلاتی است که مراجع یا مراجعان با آن مواجه هستند.

مشکلات رفتاری یا احساسی در کودکان دلایل مشترکی برای مراجعه به درمانگرهای خانواده هستند. مشکلات یک کودک درخلا نیست، این مشکلات در بستر خانواده وجود دارند و احتمالا نیاز است تا در درون خانواده دیده شوند.

باید توجه شود که در خانواده درمانی، واژه خانواده الزاما به پیوندهای خونی اشاره ندارد. در این مفهوم، خانواده هر آن کسی را که یک نقش بلند مدت حمایتی در زندگی یک نفر بازی می کند را شامل می شود که ممکن است به معنی نسبت های خونی در همان خانواده نباشد.


متداولترین نوع های خانواده درمانی به شرح زیر هستند:

باونین:

این نوع از خانواده درمانی برای شرایطی که در آن افراد نمی خواهند و یا نمی توانند دیگر اعضای خانواده را در درمان درگیر کنند، مناسب است. درمان باونین، بر اساس دو مفهوم عمده است، مثلث بندی (تمایل طبیعی افراد برای برون ریزی و تخلیه احساسات و هیجانات با صحبت با فرد ثالث) و تمایز (یادگیری برای عکس العمل کمتر احساساتی در روابط خانوادگی).

ساختاری:

درمان ساختاری بر تعدیل و تقویت سیستم خانواده برای تضمین این که والدین در کنترل هستند و اینکه هر دوی والدین و فرزندان مرزهای مناسبی دارند، متمرکز است.

در این نوع از درمان، درمانگر به منظور مشاهده، یادگیری و ارتقای توانایی آنها برای کمک به تقویت ارتباط خانواده، به آنها ملحق می شود.

سیستمی:

مدل سیستمی به گونه ای اشاره دارد که در آن درمان بر ارتباطات ناهشیار و معانی ماورای رفتارهای اعضای خانواده تمرکز دارد. درمانگر در این نوع از درمانها، نقش خنثی دارد و دور استف به اعضای خانواده اجازه می دهد تا در مسائل خود به شیوه ی عمیق تر با مسائل و مشکلات به عنوان یک خانواده درگیر شوند.

استراتژیک:

این نوع از درمان خلاصه تر و مستقیم تر از دیگر انواع درمان است، که در آن درمانگر تکالیفی برای خانواده در نظر می گیرد. این تکلیف به منظور تغییر روشی است که اعضای خانواده تعامل داشته، ارزیابی کرده و ارتباط برقرار کرده و تصمیم می گیرند.

درمانگر در این نوع درمان در مقام قدرت مینشیند که به دیگر اعضای خانواده که ممکن است چنین قدرتی برای ارتباط موثر ندارند، اجازه می دهد تا به طور موثر و کارآمدی ارتباط برقرار کنند.

 

مشاور خانواده برای چه کاری آموزش دیده است؟

همانگونه که انواع مختلف درمان که در بالا اشاره شد، نشان می دهند، یک خانواده درمانگر ممکن است نقش های مختلفی داشته باشد. این نقش های بسیار مستلزم این است که درمانگر میزان زیادی از آموزش، تحصیلات دانشگاهی دیده باشد و آزمون شده باشد تا اطمینان حاصل گردد که این همان درمانگری است که می تواند از عهده کار به خوبی بر بیاید.

در حالی که درمانگر ها ممکن است روش های مختلف و مورد ترجیحی از تکنیک های درمانی ارائه دهند، تمام آنها حداقل سطح تجربه درمان از موارد زیر را دارا می باشند:

  • مشکلات رفتاری کودکان و بزرگسالان
  • غم و اندوه
  • مشکلات LGBTQ
  • خشونت خانگی
  • ناباروری
  • مشاجرات خانوادگی
  • سوء مصرف مواد مخدر

به منظور درمان این موارد و دیگر مسائل و مشکلات خانوادگی، درمانگر باید:

  • مشاهده کند که افراد در درون واحدها چگونه تعامل دارند
  • مشکلات ارتباط را بررسی و حل کند
  • اختلالات روانی درون بستر یک خانواده تشخیص داده و درمان کند
  • مراجعان را طی دوره های بحران مانند طلاق یا مرگ راهنمایی کند
  • الگوهای رفتاری یا ارتباطی مشکل دار را شناسایی کند
  • کمک کند تا مراجعان رفتارهای مساله دار را با گزینه های سالم جایگزین کنند
  • رویکردی جامع نگر (ذهنی-جسمی) برای رفاه افراد بکار گیرد

به منظور کسب مهارت های ضروری برای اجرای این عملکردها، یک درمانگر خانواده معمولا مدرک کارشناسی در مشاوره، روانشناسی، یا مددکاری اجتماعی و مدرک کارشناسی ارشد در مشاوره یا ازدواج و خانواده درمانی کسب می کند.

موضوعات خانواده درمانی

این تحصیلات و آموزش ها به درمانگر اجازه می دهد به مراجعانی که برای راهنمایی گرفتن به او مراجعه کرده اند را در گستره ای از موضوعات مختلف شامل موارد زیر کمک کند:

  • تعارضات شخصی درون زوجین و یا خانواده ها
  • بیماری ها، مرگ و یا بیکاری دور از انتظار
  • ایجاد و یا پیش بردن یک ارتباط سالم عاطفی در هر مرحله
  • مشکلات رفتاری در کودکان
  • طلاق یا جدایی
  • سوء مصرف مواد مخدر یا اعتیاد
  • مشکلات سلامت ذهنی مانند افسردگی یا اضطراب